Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy,
w nadchodzących wyborach Izby Adwokackiej w Warszawie ubiegam się o reelekcję na stanowisko Prezesa Sądu Dyscyplinarnego oraz delegata na Krajowy Zjazd Adwokatury.
Zawsze uważałam za swoją misję i powinność udział w życiu samorządowym i przyczynianie się, w miarę swoich umiejętności i uwarunkowań osobistych, do budowania Adwokatury, będącej naszym wspólnym dobrem. Misję tę konsekwentnie realizuję od początku mojej drogi zawodowej.
Kim jestem?
Jestem adwokatem, karnistką, prezesem i sędzią Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie oraz delegatem na Krajowy Zjazd Adwokatury, autorką publikacji z zakresu prawa karnego i procedury karnej oraz etyki adwokackiej a także wykładowcą i egzaminatorem z tych dziedzin w ramach szkoleń aplikantów adwokackich. Prywatnie jestem żoną Łukasza, mamą Mateusza (l.20) i Wiktorii (l.13) oraz właścicielką psa Tako (l.5). Przez znajomych i współpracowników jestem postrzegana jako zawodowa pasjonatka, o dużej społecznej wrażliwości, spełniająca się w działaniu. Za działalność zawodową, samorządową i społeczną zostałam wyróżniona odznaką „Adwokatura Zasłużonym”, przyznano mi pierwsze wyróżnienie nagrody „Adwokatka Roku 2021” a także uhonorowano Medalem Bene Merentibus.
Praktyka zawodowa
Jestem absolwentką II LO im. Stefana Batorego w Warszawie oraz Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Aplikację adwokacką ukończyłam pod patronatem adw. Tadeusza Wolfowicza. Zawsze fascynowało mnie prawo karne oraz sala sądowa, więc moja praktyka zawodowa jest z nimi ściśle związana. Reprezentuję strony w postępowaniach karnych na terenie całego kraju, codziennie kontaktuję się z sądami i prokuratorami różnych szczebli, bywam w aresztach śledczych i zakładach karnych. Wśród moich klientów są osoby z różnych grup społecznych, oskarżone lub pokrzywdzone w sprawach o zabójstwa, wypadki drogowe, błędy w sztuce lekarskiej, nadużycie uprawnień i rozmaite przestępstwa pospolite, a także zamieszane w afery gospodarcze i polityczne. Przez kilka lat prowadziłam również liczne sprawy, w których główne argumenty obrony oparte były na zaniechaniu przez ustawodawcę prawidłowej notyfikacji zmian ustawowych Komisji Europejskiej. Sprawy te były powodem mojego zainteresowania prawem europejskim i potrzebą jego praktycznego stosowania przed polskimi sądami.
Działalność pro bono
Obywatelska troska o zachowanie praworządności i konstytucyjnego rozdziału władzy sądowniczej od wykonawczej skłoniła mnie do wzmożonej działalności pro publico bono, w ramach której między innymi: Reprezentuję sędziów SN w postępowaniach immunitetowych oraz przed ETPCZ. Reprezentowałam sędziów Sądu Apelacyjnego w Katowicach, których dotykały represje za próby implementacji orzeczenia TSUE. Byłam obrońcą protestujących przeciwko covidowym obostrzeniom gospodarczym. Czynnie uczestniczyłam w zawiązanej podczas Tęczowej Nocy Obrońców 7 sierpnia 2020 r., oddolnej inicjatywie adwokackiej niesienia pomocy zatrzymanym osobom ze środowiska LGBTQ+ oraz protestującym w ramach Strajku Kobiet, a także reprezentowałam mieszkańców Szklanego Domu, w którym zorganizowano przedstawienia „Dziady”, „Mefisto” oraz koncert Stanisława Sojki, co spotkało się z niezasadną reakcją poprzedniej władzy.
Działalność orzecznicza i administrowanie w Sądzie Dyscyplinarnym Izby Adwokackiej w Warszawie
Obdarzona zaufaniem społeczności adwokackiej nieprzerwanie od 12 lat piastuję funkcję sędziego Sądu Dyscyplinarnego oraz delegata na Krajowy Zjazd Adwokatury, zaś w mijającej kadencji także administruję pracą Sądu Dyscyplinarnego jako jego Prezes. Wybór na to stanowisko był dla mnie olbrzymim zaszczytem i zobowiązaniem. Przez ostatnie 4 lata z całych sił starałam się usprawnić funkcjonowanie Sądu, ułatwić pracę sędziom oraz przyspieszyć procedowanie, szczególnie w sprawach zagrożonych przedawnieniem. Żadnego z tych celów nie udałoby się osiągnąć bez akceptacji, współpracy i zaangażowania sędziów Sądu Dyscyplinarnego, pracowników Kancelarii SD oraz protokolantów. Jestem bardzo wdzięczna, że w demokratycznej, zbiorowej mądrości wyborczej Adwokatura Warszawska wybrała tak wyjątkowe, pracowite i rozważne osoby do pełnienia funkcji sędziów. Skład Sądu Dyscyplinarnego mijającej kadencji jest doskonały, czego potwierdzeniem są: stabilność orzecznicza warszawskich orzeczeń, nadrobienie wieloletnich zaległości w rozpoznawaniu spraw, wysoki poziom merytoryczny uzasadnień, zaś nade wszystko, gotowość do zmierzenia się z trudnymi i obszernymi sprawami dyscyplinarnymi, opiewającymi niejednokrotnie na kilkanaście poważnych zarzutów
W upływającej kadencji orzekałam w składzie z adw. Piotrem Bednarkiem oraz adw. Michałem Magdziakiem. Nasze orzeczenia i postanowienia zawsze były poprzedzone drobiazgową analizą a często płomienną dyskusją w przedmiocie najwłaściwszego rozstrzygnięcia. Doświadczenie zawodowe oraz empatia dla złożoności adwokackiego życia sprawiły, że mogliśmy przykładać do deliktów odpowiednią miarę, skutecznie, ale z zachowaniem gwarancji procesowych obwinionego, przeciwdziałać obstrukcji procesowej a także sporządzać przejrzyste i przekonujące uzasadnienia.
W poprzedniej kadencji byłam autorką pierwszych pytań prejudycjalnych SDIA w Warszawie skierowanych do TSUE sygn. akt C-55/20 oraz referentką w sprawie, w której orzeczenie uniewinniające przyczyniło się do uchylenia przepisu zakazującego adwokatom pełnienia funkcji członka zarządu w spółkach.
Podsumowanie kadencji
Moja praktyka zawodowa, tysiące godzin spędzonych na salach sądowych i nad aktami, pomoc ludziom znajdującym się w trudnych życiowych sytuacjach, przyniosły doświadczenie życiowe nie tylko pełne pokory, ale też wolne od naiwności.
Bycie częścią społeczności sędziowskiej w naszym sądzie dyscyplinarnym i możliwość orzekania przez ostatnie 12 lat – dzięki Państwa zaufaniu – były dla mnie przywilejem, za którym zawsze szło poczucie obowiązku. Objęcie funkcji Prezesa SDIA w Warszawie stanowiło nowe wyzwanie, któremu towarzyszyła obawa, czy moja wizja, jak powinno funkcjonować sądownictwo dyscyplinarne zostanie urzeczywistniona.
Po co nam Sąd Dyscyplinarny? Ustawodawca przekazał w ręce samorządu fragment swojego władztwa, by umożliwić samorządowi adwokackiemu dbanie o wysokie standardy etyczne jego członków. Adwokaci ponoszą nie tylko odpowiedzialność karną i cywilną jak inni obywatele, ale także są karani za sprzeniewierzenie się zasadom deontologii zawodu.
Adwokacki sąd dyscyplinarny to również ważne narzędzie do obrony członków naszej Izby. Zmieniająca się sytuacja społeczna i polityczna wymaga od pionu dyscyplinarnego szczególnej troski o naszą niezależność oraz dbałości o warunki wykonywania zawodu, zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 ustawy Prawo o Adwokaturze – wszak adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej podobnie jak sędzia i prokurator. Rolą Prezesa SD jest zapewnienie takiego funkcjonowaniem sądu, aby sąd był ostoją wartości adwokackich, naszej niezależności, a jednocześnie był przykładem uczciwości, transparentności i wysokich standardów europejskich.
Dokonania i plany
Moja wizja Sądu Dyscyplinarnego to wizja sądu koleżeńskiego, transparentnego, profesjonalnego, opartego o mediację i dobrze zorganizowanego od strony administracyjnej.
Podczas mijającej kadencji, wspólnie z sędziami Sądu Dyscyplinarnego oraz pracownikami Kancelarii SD urzeczywistnialiśmy tę wizję działając wielopłaszczyznowo i korzystając ze wsparcia Okręgowej Rady Adwokackiej.
Sąd koleżeński – przyjazny stronom
Nasz Sąd dyscyplinarny nie jest sądem państwowym, choć posiada pewne podobne atrybuty i stosuje odpowiednio te same przepisy k.p.k., co sąd karny. Jest sądem koleżeńskim. Wszyscy adwokaci jesteśmy w nim u siebie, traktujemy się z szacunkiem, z uwagą wysłuchujemy siebie nawzajem. Niezależnie od roli, jaką przychodzi nam pełnić podczas rozprawy dyscyplinarnej – sędziego, rzecznika, obwinionego, jego obrońcy, a czasem świadka, wszyscy jesteśmy sobie równi i podlegamy tym samym zasadom etyki adwokackiej. Tylko znając specyfikę naszego zawodu, można przyłożyć odpowiednią miarę do okoliczności będących przedmiotem oceny.
Transparentność i kolegialność
Rozdział władzy wykonawczej od sądowniczej jest równie ważny na szczeblu samorządowym. Dlatego jestem wolna od jakiejkolwiek zależności od osób ubiegających o stanowisko Dziekana ORA czy Prezesa NRA. Udział w posiedzeniach Prezydium Rady Adwokackiej i Okręgowej Rady Adwokackiej biorę jedynie wtedy, gdy omawiane są kwestie dotyczące Sądu Dyscyplinarnego, szczególnie jego finansowania a także przed Zgromadzeniami Izby, by przedstawić Okręgowej Radzie Adwokackiej wymagane Sprawozdanie.
Hołduję podkreślaniu służebnej roli Prezesa Sądu, będącego jedynie pierwszym wśród równych, organizatorem pracy Sądu i koordynatorem transparentnych oraz zrozumiałych dla wszystkich działań, podejmowanych w granicach i na podstawie przepisów prawa. Zanim zajmę stanowisko w istotnych sprawach Sądu, zasięgam opinii Kolegium Sądowego, składającego się ze wszystkich sędziów i zastępców sędziów Sądu Dyscyplinarnego, którego spotkania odbywają się w każdy ostatni czwartek miesiąca za pośrednictwem platformy Zoom. Kolegium Sądowe jest także platformą do wspólnego omawiania linii orzeczniczej Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, wymiany istotnych dla działania Sądu informacji, wykorzystywania ogromnego potencjału intelektualnego sędziów do opiniowania a czasem krytykowania projektów NRA oraz formułowania stanowisk.
Wierzę, że Prezes SD, jako gwarant niezależności i niezawisłości sędziów SD oraz jako ważny organ w budowaniu społecznego zaufania do naszego zawodu powinien być wolny od jakichkolwiek wpływów i skoncentrowany na zapewnieniu efektywności orzeczniczej oraz dbaniu o bieżący kontakt z wszystkimi członkami SD.
Mediacja dyscyplinarna
W wielu sprawach dyscyplinarnych postępowanie mogłoby się zakończyć ugodą, gdyby strony dostały odpowiednie, profesjonalne wsparcie. Porozumienie umożliwiające rozwiązanie sporu wywołanego deliktem niesie same korzyści – dla pokrzywdzonego, obwinionego oraz Adwokatury.
Przy ORA działa prężnie Centrum Mediacji Izby Adwokackiej w Warszawie, z którym Sąd Dyscyplinarny podjął współpracę i stopniowo implikuje korzystanie z mediacji w naszym postępowaniu dyscyplinarnym. Zarząd Centrum Mediacji gościł na jednym z Kolegiów Sądowych, by popularyzować tę metodę rozwiązywania sporów. Z dumą informuję, że kilka spraw udało się zakończyć porozumieniem, które skłoniło Rzecznika Dyscyplinarnego do cofnięcia wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
Szybka ścieżka dla spraw zagrożonych przedawnieniem i usunięcie zaległości orzeczniczych
Przedawnienie sprawy dyscyplinarnej to porażka całego pionu dyscyplinarnego. By mu przeciwdziałać, wprowadziliśmy kontrolkę przedawnień, w której w chwili wpłynięcia sprawy do sądu odnotowujemy jego termin. Dodatkowo termin ten jest przez Rzecznika Dyscyplinarnego wpisywany w lewym górnym rogu każdego wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, oddzielnie dla każdego z zarzucanych deliktów. Dla spraw zagrożonych przedawnieniem (takich, w których postępowanie przed Rzecznikiem Dyscyplinarnym trwało bardzo długo z uwagi na obszerność materiału dowodowego lub wielość świadków) wprowadziliśmy szybką ścieżkę orzeczniczą, to znaczy zapewniliśmy pierwszeństwo ich rozpoznania przed innymi sprawami, a także możliwość wyznaczania rozpraw dzień po dniu, tylko w celu rozpoznania jednej sprawy. Ponadto wprowadziliśmy system motywowania sędziów do terminowego sporządzania uzasadnień, polegający, między innymi, na bieżącym monitorowaniu ewentualnych zaległości. Już po pierwszych dwóch latach bieżącej kadencji, dzięki wzmożonej pracy, zdołaliśmy wyeliminować olbrzymie zaległości orzecznicze, które uprzednio powiększały się z każdym kolejnym rokiem. Od 2023 roku Sąd Dyscyplinarny nie ma żadnych zaległości i wyznacza sprawy do rozpoznania, co do zasady, w ciągu miesiąca od dnia wpływu sprawy do Sądu.
Przeciwdziałanie obstrukcji procesowej obwinionych
Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie wypracował orzeczniczo skuteczne metody walki z obstrukcją procesową obwinionych, wśród których w pierwszej kolejności wymienić należy prowadzenie rozpraw i posiedzeń za pośrednictwem platformy Zoom lub zapewnienie stronie, która nie może przybyć do sądu, udziału zdalnego. Wzywamy także w charakterze świadków lekarzy, jeśli zaświadczenia lekarskie przez nich wydawane budzą wątpliwości a także, przy ewidentnej obstrukcji zdarzyło się skierowanie do ORA wniosku w trybie art. 4c ustawy Prawo o Adwokaturze o zbadanie, czy korzystając z takiej ilości zwolnień lekarskich adwokat nie jest trwale niezdolny do wykonywania zawodu
Informatyzacja
W toku mijającej kadencji wprowadziliśmy pełną digitalizacja akt oraz korzystamy z odpowiednio zabezpieczonej chmury internetowej, do której dostęp mają sędziowie Sądu Dyscyplinarnego w sprawach, które prowadzą oraz pracownicy Kancelarii SD. Dedykowaną i odpowiednio zabezpieczoną przed nieuprawnionym dostępem chmurę posiada także Rzecznik Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie i chmury te są ze sobą wirtualnie połączone, umożliwiając przesyłanie danych. Informatyzacja naszego pionu dyscyplinarnego jest unikatowa i jedyna w skali całego kraju. Na etapie przekazywania sprawy do Sądu Dyscyplinarnego Rzecznik Dyscyplinarny przekazuje akta w wersji elektronicznej a następnie wpływające dokumenty są na bieżąco skanowane. Przy rozmiarach naszej Izby informatyzacja była koniecznością dla zapewnienia efektywności i sprawności postępowań dyscyplinarnych. Adwokat Tomasz Korczyński, wraz z zespołem informatyków dokonali wspaniałej modernizacji, bardzo niskim kosztem finansowym
Plany na nową kadencję
Wśród pozostających do realizacji zamierzeń, których mimo wzmożonych starań, z różnych powodów, nie udało się zrealizować w upływającej kadencji jest:
– stworzenie strony internetowej SD
Aktualnie posiadamy jedynie folder zawierający dane sędziów Sądu Dyscyplinarnego oraz ich wizerunki a także wskazanie siedziby, w ramach zbiorczej, rozbudowanej strony Okręgowej Rady Adwokackiej. Strona internetowa powinna umożliwiać uzyskanie podstawowych wiadomości o pracy Sądu, urzędowaniu Kancelarii SD, aktach prawnych znajdujących zastosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym, powinna zawierać druki do pobrania dla interesantów, kalendarz wokand etc.
– stworzenie portalu orzeczeń dyscyplinarnych zawierającego wszystkie orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego, w wersji zanonimizowanej. Aktualnie zdarza się, że strony zwracają się do Prezesa SD w drodze dostępu do informacji publicznej celem uzyskania zanonimizowanych niepublikowanych orzeczeń, których sygnatury są powoływane w pismach procesowych, artykułach naukowych, orzeczeniach SN. Jestem przekonania, że wiedza o postępowaniach dyscyplinarnych powinna być szeroko rozpropagowana, tak by zainteresowane osoby – aplikanci adwokaccy, adwokaci, dziennikarze i inni mogli z orzeczeń czerpać informacje, jak zastosowane zostały w praktyce obowiązujące adwokatów normy etyczne. Prace nad stworzeniem portalu są dość zaawansowane, jednak potrzeba zrealizować ten projekt jeszcze od strony informatycznej, tak by był funkcjonalny i intuicyjny, co wiąże się z koniecznością poniesienia dość wysokich kosztów.
– dalsza informatyzacja postępowania dyscyplinarnego – w tym e-doręczenia, dostęp elektroniczny do akt dyscyplinarnych dla stron postępowania
– losowanie składów orzekających – Regulamin działania organów adwokatury i organów izb adwokackich (obwieszczenie NRA w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu, stanowiące załącznik do uchwały nr 56/2022 NRA z dnia 13 marca 2022 r.) w § 4 ust. 1 pkt 3 stanowi, że Prezes SD wyznacza sędziów powołanych do orzekania w sprawie, w tym przewodniczącego składu i sprawozdawcę, mając na uwadze zapewnienie rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki oraz równomierne obciążenie sprawami składów sądu. Moim zdaniem Prezes SD kompetencję tę powinien wykonywać w sposób transparentny, wyłącznie poprzez system losowania składów sędziowskich, jednak by wdrożyć to przekonanie w życie należy stworzyć od podstaw program losujący, na kształt i podobieństwo tego, który jest wykorzystywany w SN, w przeciwieństwie do mechanizmów, z których korzysta sądownictwo powszechne.
Chciałabym kontynuować realizację wskazanych wyżej zamierzeń, nadal reprezentować Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie i integrować społeczność adwokacką wokół idei wspólnego dbania o najwyższe standardy wykonywania zawodu, jako gwarancji naszej autonomii i niezależności.
Zabiegam także o ponowny wybór na delegata na Krajowy Zjazd Adwokatury, bo chciałabym mieć wpływ na wybór Prezesa i Sędziów Wyższego Sądu Dyscyplinarnego a także, jak to każdorazowo czyniłam, wspierać delegację warszawską we wprowadzaniu zmian, które choć budziły obawy, umocnią polską Adwokaturę.
Przyjmijcie proszę moją kandydaturę z życzliwością. Wasze głosy i wsparcie są dla mnie bardzo, bardzo ważne.
Adres mojej strony wyborczej: www.agnieszkahelsztynska.pl
Link do profilu na FB: https://www.facebook.com/agnieszka.helsztynska